Inbreng begrotingsraad 2020

Onderstaand onze volledige inbreng bij de begrotingsraad van 10 november 2020

Voorzitter! Vandaag behandelen we een bijzondere begroting. We weten namelijk dat als we de aan de raad aangeboden begroting vaststellen, deze op hetzelfde moment al weer achterhaald is. Daarom worden we aansluitend gevraagd in te stemmen met de eerste begrotingswijziging. Ik zal de beide raadsvoorstellen uiteraard in samenhang behandelen.

Wat mijn fractie als eerste van het hart moet, is dat het begrotingsproces dit jaar alles behalve de schoonheidsprijs verdient. Het begon al bij de kadernota. Daar werd de stormbal flink gehesen door het college, maar het richtingsgevoel voor het vinden van de juiste haven was er niet. Niet voor niets heeft mijn fractie er bij de kadernota op aangedrongen dat het college zou komen met financiële scenario’s. Scenario’s om de raad te helpen in deze financieel bijzondere tijden de juiste koers te bepalen. Om bij – en liefst voor – de behandeling van de begroting een gemeenschappelijk beeld te hebben bij wat voor de volgende jaren verantwoorde financiële keuzes zouden zijn. Wij betreuren dat dit niet gebeurd is. Begrotingstekorten lossen we niet op door te rekenen op het feit dat er bij kabinetsformatie mogelijk een oplossing gevonden wordt voor de grote tekorten op het sociale domein. Tekorten worden opgelost door het uitwerken van reële oplossingen en een goed voorbereid besluitvormingsproces. En afgelopen donderdag – dank overigens voor de toelichting die die avond gegeven werd – werden we verrast met verdere voorstellen om de begroting voor de provinciale toezichthouder tot een acceptabel document om te bouwen. Roerige tijden, vragen juist om een gestructureerde aanpak. Financiële stevigheid moet juist in tijden van tegenwind blijken.

Dat brengt mij bij de gedegenheid van de gekozen oplossingen. In het algemeen heeft de SGP grote aarzelingen bij de gekozen strategie van het college om de begrotingstekorten, ook meerjarig, op te lossen. Voor een deel worden er middelen ingezet die er niet zijn (zoals de extra middelen Jeugdhulp in 2023 en 2024), ook al heeft de provinciale toezichthouder gezegd deze niet-bestaande middelen meerjarig te mogen inzetten. Voor een ander deel wordt er ook voor een nagenoeg papieren oplossing gekozen met behulp van de inzet van de Enecogelden. We boeken de hogere reëel betaalde rente tegen de kosten van een feitelijk nooit overgesloten laagrentende leningen en het niet reëel bestaande gat compenseren we vanuit de Enecogelden. En die kunnen we vervolgens weer terugstorten in de grote pot, zodat deze er achteraf bezien ook nooit uit gehaald zijn. Het lijkt wel financieel illusionisme. Beter gezegd: het is niet de meest transparante manier om een solide sluitende begroting neer te zetten. De vraag is dan ook waarom het college zich bedient van deze nauwelijks navolgbare boekhoudkundige ingrepen, waardoor we waardoor we eigenlijk niet goed weten of onze toekomstige begrotingssaldi feit of fictie zijn. Het is ook niet financieel duurzaamheid: de werkelijke problemen worden naar achteren geschoven, maar zullen hoe dan ook een keer moeten worden opgelost. Dus blijft mijn fractie aandringen op het ontwikkelen van financiële scenario’s om de werkelijke problematiek onder ogen te zien en ook op te lossen. Mijn fractie zal hiervoor een motie indienen.

Ten aanzien van IBOR heeft mijn fractie bij de kadernota grote aarzelingen uitgesproken. Wij willen echt een harde toezegging van het college dat het juist is dat er straffeloos € 2 mln in vier jaar tijd uit de pot gehaald kan worden zonder effect op het resultaat dat bereikt moet worden. Hetzelfde geldt ook voor het gemeentelijke inkoopbeleid. Als we de begroting met deze bedragen kunnen afromen, zonder dat er minder geleverd wordt aan de samenleving, dan is dat wat mijn fractie betreft ook een impliciet oordeel over het gevoerde financiële beleid tot nu toe. Hoeveel verborgen financiële draagkracht zit er dan nog meer in de begroting?

Het nalaten van de jaarlijkse storting van drie ton aan slappe bodemmiddelen in de egalisatiereserve rioleringen zit mijn fractie ook niet zo lekker. Dat leidt hoe dan ook tot een eerdere stijging van de rioleringslasten op termijn en doet ook af aan de gedachte van de egalisatiereserve gedurende de looptijd van het GRP.

Wat betreft de afvalstoffenheffing wil mijn fractie begrijpen waarom het college de motie die vorig jaar door deze raad breed is aangenomen bij het vuil heeft gezet. Daarin werd gevraagd om verhoging van de afvalstoffenheffing tenminste voor de helft in het variabele deel van het tarief door te berekenen. Dat is in deze begroting niet gebeurd. Waarom niet? En waarom is de raad daar niet actief over geïnformeerd?

De verhoging van de lijkbezorgingsrechten vindt mijn factie buiten proportie. Onze moeite met de algehele verhoging en de groei naar kostendekkendheid is bekend. Er zit hier gewoon een component onderhoud van openbare ruimte bij die niet toegerekend zou moeten worden aan deze rechten. Als we de tarieven voor het verlenen van omgevingsvergunningen meer kostendekkend maken, dan kunnen we de verhoging van de lijkbezorgingsrechten geheel of gedeeltelijk achterwege laten.

Mijn fractie heeft vorige jaar veel energie gestoken in de havengelden en de walstroom. We hebben daar met elkaar een oplossing voor gevonden, waarvan de wethouder heeft gezegd dat we zouden evalueren hoe de hogere tarieven zouden uitpakken voor het havenbezoek, met name in Ouderkerk aan den IJssel. De zorg van mijn fractie was dat hogere tarieven wel eens tot lagere inkomsten zouden kunnen leiden. Lokaal op 1 heeft al een amendement voorbereid. Dank voor de aandacht die ook deze fractie in navolging van de SGP eraan schenkt. Maar wij zouden eerst een duiding van het college willen ontvangen over hoe de kosten/baten-afweging er na de besluitvorming van vorig jaar uit ziet.

Het is van groot belang dat er gebouwd gaat worden. En voor alle duidelijkheid: in of bij alle kernen. Het bouwen van prefab wonen draagt niet alleen bij aan volume, maar ook aan betaalbare huizen. Hoe denkt het college na over het snel beschikbaar komen van nieuw aanbod, zodat ook de doorstroming weer op gang komt? De SGP ziet een voorstel voor Tiny Houses zo snel mogelijk tegemoet.

Tenslotte, voorzitter. Het kabinet komt binnenkort met een algeheel verbod op het afsteken van vuurwerk tijdens de komende jaarwisseling. Laten wij die lijn de jaren erna gewoon voortzetten. Ik ben blij dat ik mijn laatste begrotingsbijdrage kan afronden met de vaststelling dat twee uitersten in deze raad (het was immers en initiatief van SGP en D66) elkaar in elk geval op dit punt hebben gevonden.