Schriftelijke vragen over afplaggen

Er wordt flink afgeplagd in de Krimpenerwaard. Als SGP zien wij dit met pijn in het hart aan. We zijn onze wethouder Leo Barth (als voorzitter van Stuurgroep Veenweiden) heel dankbaar dat het hem gelukt is om minder hectares af te plaggen. De laatste tijd kregen we echter signalen dat er dingen misgaan rondom de werkzaamheden. Daarom stelden we de onderstaande schriftelijke vragen.

Toelichting bij en doel van de vragen:

De natuuraanleg en meer specifiek het afplaggen van landbouwgrond roept heftige emoties op in ons gebied. Gronden waarvoor honderden jaren goed is gezorgd door onze boeren, worden nu met de kraanbak in één beweging ontdaan van alle zorgvuldig opgebouwde voedingsstoffen. Begrijpelijk dat er dus weerstand en boosheid is in ons gebied: men komt ons even vertellen hoe wij onze natuur moeten onderhouden in Krimpenerwaard! Afplaggen is een onherstelbare ingreep in ons unieke landschap, gewassen die daarop eventueel nog groeien moeten 1x per jaar voor heel veel geld gemaaid en afgevoerd worden omdat het geen enkele waarde meer heeft. Weidevogels broeden niet meer in deze percelen omdat er niet meer bemest wordt en de gronden veel te nat zijn. Verder wordt de bodemdaling enorm versneld door ineens 15-30 cm te verwijderen. En niet de minste: de CO2-uitstoot gaat door het plafond omdat de afdeklaag ineens weggehaald wordt. Ook kan op deze gronden ook nooit meer voedselproductie plaatsvinden. Niet voor niets heeft de Raad in Maart 2019 en Juni 2024 met grote meerderheid Moties aangenomen die het College oproepen nooit meer tot afplaggen over te gaan.

• Vraag 1 - Besluit hectares afplaggen

Toen de Raad in 2017 schoorvoetend instemde met het Veenweidenplan, werd in de documenten slechts gesproken van afplaggen op de koppen van enkele percelen ‘indien nodig’. De term ‘plaggen’ werd zelfs maar 2x gebezigd in alle documenten. Op basis van deze informatie heeft de SGP-fractie destijds onder druk van de provincie ingestemd met de plannen. Bij de uitvoering jaren later bleek echter dat er wel 150 ha afgeplagd zou gaan worden. Wethouder Barth/Stuurgroep Veenweiden heeft dit tot 80 ha terug weten te brengen. Onze vraag is: waar in het proces en door wie is besloten dat niet alleen enkele koppen van percelen maar 150 ha afgeplagd zou moeten worden? Is de Raad hier tussentijds over geïnformeerd destijds?

• Vraag 2 - Extra plaggen

Momenteel lijkt het dat er extra geplagd wordt in Bilwijk en Graafkade omdat er veel extra grond nodig is voor kavelpaden en waterscheidingen, aangezien deze uiteraard weer net zo hard wegzakken in de zachte bodem. De boer aan de Beijerscheweg die hier nog vee weidde werd te kennen gegeven dat het vee direct weg moest omdat er de dag erna extra geplagd zou gaan worden vanwege extra grondbehoefte. Kan het College aangeven of dit klopt en zo ja hier meer uitleg over geven? Hoe gaat dit over enkele jaren als de kavelpaden zijn weggezakt? Gaat er dan opnieuw geplagd worden om aan extra grond te komen?

• Vraag 3 - Vervoer geplagde grond

Elke boer weet dat grond niet verplaatst mag worden tussen peilvakken op grond van de Waterschapswet. De aannemers die de plagwerkzaamheden uitvoeren (De Heer en GKB) rijden echter met enorme aantallen veel te zware kiepers met grond dwars door de hele Krimpenerwaard. Er gingen zelfs 5-assige vrachtwagens met grond dwars door de kern Berkenwoude. Wanneer en door wie is de ontheffing voor dit vervoer afgegeven? Wie houdt toezicht op de belasting van de wegen in een kern als Berkenwoude?

• Vraag 4 - Bodemdaling

Momenteel worden diverse mooie, kansrijke maar peperdure pilots met klei op veen in ons gebied uitgevoerd, in de hoop bodemdaling en CO2-uitstoot te kunnen minimaliseren. Daar staat de SGP van harte achter. Hoe verhouden deze pilots zich tot het afplaggen van soms 28 cm grond ineens op zoveel ha Krimpenerwaards land? Is het College het met ons eens dat dit lastig uitlegbaar is?

• Vraag 5 - Weidevogelbescherming

Alles wordt in het werk gesteld om de grutto en andere bedreigde weidevogels in ons gebied te krijgen, enkele boeren zijn daar zeer succesvol mee, honderden broedparen zijn in 2025 gemonitord. Vooral daar waar de boer gewoon mest kan strooien in het voorjaar, aangezien daar veel bodemleven is te vinden. Op afgeplagde gronden is geen weidevogel meer te vinden, de massale ganzenpopulatie daargelaten. Zie de mislukte natuurdoelen in de polder Boven-Haastrecht bij het Doove Gat. Is het College het met ons eens dat de natuurdoelen zoals destijds voorzien, bij nader inzien onhaalbaar blijken te zijn en dat boerenbeheer van gronden onmisbaar is voor onze weidevogels?

• Vraag 6 - Vergunningverlening en vertrouwen in overheid

Op 6 juli 2025 verleende de gemeente vergunning voor aanleg van de laatste deelgebieden in NNN: Graafkade en Bilwijk. Op dat moment was de uitvoering echter al gestart en de hele zomer door zijn de werkzaamheden door beide aannemers in volle kracht doorgezet. En dat terwijl de bezwaarperiode nog liep tot eind augustus! Diverse agrariërs zijn in de zomerperiode bezig geweest om gehoor te krijgen bij gemeente, Stuurgroep Veenweide of Provincie. Alle beleidsmakers waren echter onbereikbaar. Boeren hebben dit als groot onrecht ervaren. Voor de vele bezwaarmakers was het helder: er gaat toch niets gedaan worden met onze inbreng door de overheid. Op 13 november is er een finale hoorzitting van de gemeente. Wat kunnen bezwaren van belanghebbenden nu nog voor effect hebben in de hele procedure?

• Vraag 7 - Protestuitingen boeren

Door 1 of 2 agrariërs zijn 2 borden met gegronde argumenten tegen afplaggen geplaatst bij het werk in uitvoering. Deze bordjes zijn echter verwijderd en de boeren hebben van de Stuurgroep te horen gekregen dat geen vorm van protest geduld zal worden. Is het College het met ons eens dat het vreemd voelt dat XR-activisten weekenden lang Nederlandse snelwegen mogen blokkeren terwijl een keurig bord met argumenten tegen afplaggen direct verwijderd wordt in ons gebied?

• Vraag 8 - Distels in natuurgebieden

Diverse reguliere landbouwgronden worden geplaagd door overwaaiend distelzaad komend vanaf de heringerichte gronden. Boeren mogen niet spuiten om de overlast te lijf te gaan. De gemeentelijke Distelverordening zal dus gehandhaafd moeten worden, ook op ZHL-gronden. Welke mogelijkheden heeft het College om te handhaven en op te treden als de distels komende zomer weer massaal gaan zaaien? Welke mogelijkheden hebben de boeren als het gaat om chemisch pleksgewijs bestrijden, is dit in het bestemmingsplan vastgelegd? Dat zou namelijk een voorwaarde zijn.